Huzur ruhun ..............

Kavramlarla yaşmoın özü arasında sıkı bir ilişki vardır. İş, oluş ve hareketlere yüklenilen manalar, kadim tarihlerden bu yana insanlığı etkilemiştir. Ünlü yazar Lev Tolstoy'un, "Huzur, ruhun şerefsizliğidir" (Bir Türkçü şairinde “acı çekmek ruhun fiyakasıdır” kelimesi ise burada kullanılmayacak kadar banal ve avamidir) şeklindeki ifadesindeki "Huzur" sözcüğü, "İffet ancak ahlakla birleştiği zaman anlam kazanır" veciz cümleleriyle açıklanmaya çalışılmıştır.



Tıpkı, "Evet para mutluluk getirmez, ama buradaki para size ait olmayan paradır" tarzındaki yaklaşım, nefi genişlikte Nefî’ye bakış açısını gösterir.
Enfüsten türeyen binlerce, yüzbinlerce milyonlarca "ene", nefes ve nefsin tarifinde aynı zamanda bize "iyi" ve "kötü"nün de izahını yapar. Nefs büyük bir olasılıkla kendine ait olanı sahiplendiğinde tat alabilir, işte "benlik"in aydınlık tüneline çıkış yolu da başka bir izah tarzıyla, nefes almasının kanalı da bu iyi niyetli kılcal damarlardır.

Niçe’de iyi ve kötü aynı şeydir. O üstün insan manasını bizim anladığımız kadarıyla şöyle dile getirmiştir: Mazi tekrar yaşanabilir fakat o “yaşanabilirlik” tekrar Mazi olmaz. O halde senden başka kimse seni tarif edemez. Her şeyi kendinle anla herşeyi kendinde sorgula. Yanlış bile yapıyorsan ve buna herkes inanıyorsa sen inanmıyorsan o senin doğrundur ve dahi o doğrudur.
Yukarda izah etmeye çalıştığım nefs’in kendine ait olanı sahiplenmesi bahsinin maksimum derecede kavranması niçe’nin algılanması ve hemen akabinde inkarı ile yerli yerine oturacaktır. Reddi bilme ve sonra o bilgiyle reddi kendi diliyle reddetme mantığı budur ki;bizim veliyullahta gördüğümüz “yüce bilgi durumu” işte bu bahis içinde gizlidir.

Nefesi tutulan İsa'nın havarisi Aziz Pavlus çöl ortasında İsa'yı öldürmeye giderken kendi benliğinde kör olmaktan kurtulamamıştır. Şöyle ki, Elyessa'nın babası Matta gibi. Benliğin izahı için bu örneklerden sonra yeni bir benlik dehâsına sıçrama yapıyorum: Stalin zalimliğiyle tarihe nal salmış ve arkasındakileri bu nalları toplamayla görevlendirilmiştir. Şöyle demiştir Stalin, "Benden sonra gelecek olanın canı cehenneme." Nefis artık kendinden gayrı herşeyi inkar noktasındadır onda.

Polpot'un Stalin'den aşağı kalır yanı yoktur; "Etrafındaki milyonlarca insanın hepsi bana yabancı." Milyonlarca insan yabancıdır ve acilen bu yabancılar öldürülmelidir. Öyle yapar Polpot.



Konfüçyüs "kişi hep kendine ait olmayanı arzular, kendine ait olmayan ona hep çekici gelir" derken, "nefes" ve "enfüs"ün izahını harikulade bir teşbihle izah etmiştir. Makyavelist görüş nefes ve "nefs"in (tat, haz) arasındaki farkı kavramaktan acizdir. Bay Makyavel'e göre "huzur", "haz", "nefes", "nefs" gibi sözcüklerin mihrabda yeri yoktur. Batı toplumunun içine düştüğü bu açmazda onların, sözde düşünce fatihlerinin, benlik ruhunu keşfedememiş olmaları önemli rol oynar. Diderot, "Ancisclopedia" adlı eserini hazırlarken, Paris'in karanlık sokaklarında hayalet avcılığına soyunmuştu. Oysa ölmeden tanrıyı yargılamak Batı düşünselliği için kolay bir seçenekti.

Öte yandan Alman Şairi Goethe "Rabbini bilen Nefs'ini bilir" sözüyle İslâm'a ve onun eşsiz önderi Hz. Muhammed'e methiyeler düzüyordu. Ruhundaki derin kirleri islamın tertemiz sularıyla yıkıyordu. Bir inkılâb gerekiyordu şâire. O şanlı inkılâb islamdı. O aslî kimliğinde Alman gözüküyordu, ama bunu reddetti, asâleten İslâm olduğunu, vekâleten Alman olduğunu, vilâyeten Berlin'li olduğunu, sefâleten de yıllarca körü körüne Batılı kaldığını dile getiriyordu. Böylesi bir “yüksek mana” keyfiyyeti "Nefes" ekseninde nefsi tarif etmenin ve tüm benliğinde yüreğinin bir köşesinde o kahrolası teslis balgamını atma mücadelesinin inkişafı değil de nedir? Kendi nefî benliğinde aldığı nefesin serin esintisiyle Mevlânâ'nın Dîvân-ı Kebir'ine gönderme yapan Goethe satır aralarında onunla beraber şunu söyler:

“Öyle bir aşk gerek ki bana; bir kımıldadı mı, bir kalktı mı, her yandan, ateşlerle dopdolu kıyametler koparmalı.
Sonra gökleri bir mendil gibi dürmeli bir gönül istiyoruz ki cehennem gibi olmalı, cehennemi bile yakıp yandırmalı, denizin dalgasından kaçmamalı, yakmalı, yandırmalı yüzlerce denizi.
Sonra gökleri bir mendil gibi dürmeli. Gökleri bir mendil gibi dürmeli avucunda, zevalsiz ışığı bir kandil gibi asmalı gökkubbeye. Bir timsah gözüyle, gönlüyle arslan gibi savaşa girmeli, kendinden başka kimseyi komamalı, sonra savaşmalı kendisiyle bile. Gönlün yediyüz perdesini, ışığıyla yırtmalı da arştan ses gelmeli ona: Maaş, maaş.
Yedinci denizden Kafdağı'na yüz tuttu mu o, denizden nice inciler, mercanlar saçmalı yeryüzünün eteğine.“
mgez

"Niçe’de iyi ve kötü aynı şeydir. O üstün insan manasını bizim anladığımız kadarıyla şöyle dile getirmiştir: Mazi tekrar yaşanabilir fakat o “yaşanabilirlik” tekrar Mazi olmaz. O halde senden başka kimse seni tarif edemez. Her şeyi kendinle anla herşeyi kendinde sorgula. Yanlış bile yapıyorsan ve buna herkes inanıyorsa sen inanmıyorsan o senin doğrundur ve dahi o doğrudur."